مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت

سرقفلی حقی است که به موجب آن مستاجره متصرف در اجاره کردن محل کسب خود بر دیگران مقدم شناخته می شود. همانطور که ملاحظه می شود در تعریف مزبور فقط به تقدم مستاجر متصرف اجاره محل کسب تاکید شده و به دیگر مفاهیم سرقفلی , بالاخص به سرقفلی شخص در غیر رابطه استیجاری یعنی حق مالک سازنده مغازه توجهی معطوف نگردیده است. سرقفلی مایه تجاری و نیز حق کسب یا پیشه یا تجارت در حقوق ما مفهوم واحدی دارد. قانونگذار در قوانین روابط مالک و مستاجر مصوب 1339 و روابط موجر و مستاجر مصوب 1356 و نیز در لایحه قانونی اصلاح قسمتی از مقررات قانون نوسازی و عمران شهری مصوب 1358 و برخی مقررات دیگر به جای کلمه رایج (سرقفلی) از اصطلاح (حق کسب یا پیشه یا تجارت ) استفاده کرده است امکان دارد گفته شودکه این دو اصطلاح یکی نیستند و دومی اعم از اولی است بدین توضیح که سرقفلی اختصاص به بازرگانان دارد ولی حق کسب یا پیشه به غیر تجاری یعنی کسبه و پیشه وران و صاحبان حرف و مشاغل تعلق می گیرد. قبل از ورود به متن بحث لازم است معانی الفاظی که تا آن سروکار داریم، روشن گردد و از همینجا باید به تفاوت موجود بین سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت که در این تحقیق از علامت اختصاری (ح ک پ ت) برای بیان آن استفاده شده است، توجه کنیم.

فهرست مطالب

چكیده. 7

فصل اوّل: معرفی.. 8

گفتار اول: معرفی و بیان مفهوم سرقفلی8

بند اول: مقدمه8

بند دوم: تعریف سرقفلی9

بند سوم: مفهوم سرقفلی12

بند چهارم: ضوابط تشکیل دهنده سرقفلی16

گفتار دوم: ویژگی ها و انواع20

بند اول: ویژگیهای سرقفلی20

بند دوم: انواع سرقفلی20

بند سوم: حق کسب و پیشه و تجارت22

گفتار سوم: ماهیت و سوابق تاریخی سرقفلی26

بند اول: ماهیت حقوقی سرقفلی26

بند دوم: ماهیت اقتصادی سرقفلی29

بند سوم: سوابق تاریخی سرقفلی30

فصل دوم: بررسی قوانین.. 34

گفتار اول: قانون اختیارات دکتر میلسپو در مورد تنزّل و تثبیت بهای اجناس:34

گفتار دوم: قانون سال 1362(قانون جدید روابط موجر و مستأجر)37

فصل سوم: بررسی نظریات مختلف... 39

گفتار اول: وضعیت سرقفلی و حق کسبه و پیشه و تجارت از نظر فقهی39

گفتار دوم: وضعیت فقهی سرقفلی و ح ک پ ت در حقوق معاصر ایران:41

گفتار سوم: نظریات حضرت آیت الله خوئی43

گفتار چهارم: نظریات تحلیلی44

گفتار پنجم: جمع بندی45

فصل چهارم: حق کسب و پیشه و تجارت... 47

گفتار اول: معرفی ح ک پ ت47

بند اول: مالک ح ک پ ت47

بند دوم: موضوع ح ک پ ت50

بند سوم: مفهوم و انتقال به غیر51

بندچهارم: سقوط قهری حقّ کسب و پیشه یا تجارت52

بند پنجم: اماكنی كه ح ک پ ت به آنها تعلّق میگیرد55

گفتار دوم: انتقال حقّ کسب یا پیشه یا تجارت60

بند اول: انتقال60

بند دوم: انتقال اختیاری و ارادی61

فصل پنجم: احکام مربوط به سرقفلی و میزان حمایت از آن.. 66

گفتار اول: برخی از احکام سرقفلی66

گفتار دوم: حمایت از این حق و حدود آن69

فصل ششم: جمعبندی و نتیجه. 72

فهرست منابع.. 75