پایان نامه نقش های نمادین در معماری هخامنشی

سرزمینی که امروزه به نام ایران شهرت دارد، نام خود را از قوم آریایی گرفته است. برای بررسی تاریخ این سرزمین کهن سال و آن قوم تاریخ ساز ضرورت دارد به گذشته های دور بنگریم. موقعیت دقیق جغرافیایی نجد ایران را نمی توان ترسیم نمود با این حال سرزمین پهناوری که از رشته کوه های زاگرس در غرب تا فلات پامیر در شرق گسترش دارد و از دیرباز زیستگاه انسانها بوده است را نجد ایران نامیده اند. گویا نخستین سکونت های روستایی در دامنه های حاصل خیز کوههای زاگرس شکل یافته و به تدریج سایر مناطق فلات را دربر گرفته است. پیش از این که به مهاجرت آریاییان به آسیای غربی بپردازیم، ضرورت دارد نگاهی هر چند گذرا به پیشینه نجد ایران و اقوامی که در آن می زیستند بیندازیم و آنگاه سیر کوچ آریاییان را تا هنگامی که فلات ایران در دوره ی مادان به عنوان سرزمینی سترگ با دولتی نیرومند وارد دوران تاریخی شد، پی بگیریم. سخن گفتن از ساکنان سرزمین ایران قبل از آریایی ها بدون پرداختن به تمدنهای کهن میان رودان و پیوندهای این دو سرزمین کاری ناقص است. به همین خاطر در خلال بحث به تاریخ بین النهرین هم توجه می شود.

نخستین زیستگاه های انسان در درّه های سرسبز شکل گرفته است. زیرا بشر را قادر به شکار در کوه ها و بعد کشاورزی در دامنه ها می کرد. گذر از زندگی متکی بر شکار و گردآوری دانه، میوه و سبزی و رسیدن به مرحله ی کشت دانه ها و پرورش حیوانات و اهلی کردن آنها و تولید خوراک مقدمه ی ورود به تمدن و شهرنشینی در آسیای غربی بود که از آن با عنوان انقلاب نوسنگی یاد می شود. ...

پادشاهی هخامنشیان

کورش دوم (بزرگ) نخستین فرمانروای بزرگ قوم پارس است. او پارسها را به سال 547ق.م یکپارچه کرد و پس از زد و خوردهای چند در محل پاسارگاد بر سپاه مادها به فرماندهی هارپاگ وزیر آستیاگ، آخرین پادشاه ماد، وی را برکنار و تختگاهش، همدان (هگمتانه) را تصرف نمود و بدین ترتیب وارث حکومت پدربزرگ مادریش نیز شد. کورش با اتکاء بر نیروی جنگی پارسیان و مادان که خود را سرور به حق آنها می دانست کمر همت به گشودن سرزمینهای دیگر بست و به تدریج به اهداف خود نیز دست یافت و پس از فتح لیدی با گشودن دروازه های شهر ثروتمند بابل (539ق.م) به پادشاهی چهارگوشه ی گیتی نائل گشت. و بدین شکل بزرگترین شاهنشاهی شرق به دست او پایه گذاری شد و به نام نیای بزرگ او هخامنش، به هخامنشیان شهرت یافت. قلمرو حکومت کورش از دره ی سند در خاور تا دریای مدیترانه در باختر، و از سیر دریا در شمال خاوری و قفقاز در شمال غرب تا اقیانوس هند و دریای عمان در جنوب امتداد داشت. از آنجایی که قصد پرداختن به ابعاد گوناگون تاریخ دوره هخامنشی ها را نداریم، از تفصیل موضوعات پرهیز می کنیم و در این بخش تصویری موجز از سیمای کلی تاریخ آنها را به نمایش می گذاریم که در آن منش و روش پادشاهان برجستگی می یابد. جنبه های مختلف تاریخ هخامنشی هرکدام پژوهشی دراز دامن می طلبد که از حوزه این رساله خارج است و در این بخش تنها رویکرد فرهنگی آن سلسله مدد نظر می باشد. متن پایان نامه ادامه دارد. ...

شکل گیری معماری هخامنشی

وحدت امپراتوری هخامنشی بیش از هر چیز در هنر معماری تجسم می یابد و تخت جمشید با شکوه ترین نمود آن است. نخستین پادشاهان پارسی اندیشه ی تشکیل دولت جهان شاهی در سر می پروراندند و تلاش توأم با بردباری آنها در تحمیل نظم نوین در راستای چنین تفکر معنا می یافت. آنها در گرد کردن اقوام گوناگون در زیر چتر بزرگ امنیتی خود تردید نداشتند و فرهنگ، هنر و آیین ایشان را پذیرفتند تا به ایده ی جهانی جامه عمل بپوشانند. طلیعه ی چنین تفکری در معماری مجموعه ی پاسارگاد چهره می نماید. پاسارگاد کهن ترین بنای عصر هخامنشی است. از معماری قبل از هخامنشی ها آگاهی اندکی در دست داریم و علم باستان شناسی نیز تصویری که از موضوع به دست می دهد چندان روشن نیست و اطلاعات باستان شناسان در برخی جنبه ی معماری پیش از پارسها درحد هیچ است. در این بخش تصویری کلی از سه اثر عمده معماری عهد هخامنشی یعنی پاسارگاد، شوش و تخت جمشید به دست می دهیم. فضل تقدم و تأخر آنها ترتیب زمانی است نه اهمیتی که دارند. در خلال کار نیز ترکیب فرهنگی و تمدنی عناصر شکل دهنده بناها و همچنین سهم و نقش ملل مختلف در آنها و ابتکار و اهتمام هخامنشی ها در فراهم آوردن محیط و فضای مناسب را بررسی می کنیم.

هر بنایی که سه ویژگی استحکام، زیبایی و کارایی را توأمان دارا باشد، اثری معماری تلقی می شود. در ابنیه جنبه ی کاربردی همواره مدنظر است و هنگامی که بنایی تنها به منظور منزل گزیدن ساخته نشود و زیبایی و استحکام نیز به آن افزوده گردد، اثر جنبه ی هنری پیدا می کند و به صفت معماری آراسته می گردد. ...متن پایان نامه ادامه دارد. ...